Podsumowujemy 2021 rok pod względem opadowym. Na ile deszczowo upłynął on w Gdańsku?
Nasze stacje monitoringu zarejestrowały roczne sumy opadów od 455 (Orunia-Lipce-Trakt św. Wojciecha) do 602 mm (Szadółki). Najmniej padało na południu i wschodzie miasta (455-478 mm), a najwięcej – w części północnej (poza strefą brzegową) i zachodniej (550-600).
Szczegółowe dane na temat zróżnicowania przestrzennego:
- strefa brzegowa Zatoki Gdańskiej: od 460 (Przegalina) do 502 mm (Stogi)
- rejon Żuław Gdańskich: od 455 (Orunia-Lipce-Trakt św. Wojciecha) do 513 mm (Dolne Miasto)
- strefa krawędziowa wysoczyzny Pojezierza Kaszubskiego: od 478 (południowe krańce miasta w zlewni pot. Borkowskiego) do 598 mm (Lasy Oliwskie – stacja IBW-PAN)
- najwyżej położone tereny Gdańska: od 540 (Jasień) do 602 mm (Szadółki)
Na tle wielolecia 1991-2020 opracowanego przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - IMGW PIB sumy opadów w Gdańsku są ok. 15-20% niższe od średniej, ale rozkład przestrzenny opadu pokrywa się z tym dla roku średniego.
Charakterystyka poszczególnych miesięcy:
- skrajnie wilgotny styczeń: suma opadów od ok. 50 do ponad 90 mm, 200% normy wieloletniej
- normalny luty: 12-15 mm do 30 mm (zachód), 75% normy
- normalny marzec: 25 do 35 mm, 85%
- suchy kwiecień: 11 do 23 mm, 60%
- bardzo wilgotny maj: 65 do 90 mm, 140%
- bardzo suchy czerwiec: 10 do 25 mm (Sobieszewo: 33-37 mm), 60%
- suchy lipiec: 75 do 90 mm, 85%
- normalny sierpień: 55 do 120 mm, 90% normy dla części wschodniej, 150% normy dla rejonu północno-zachodniego
- suchy wrzesień: 25-65 mm, 80%
- suchy październik: 17-30 mm, 45%
- normalny listopad: 35-60 mm, 100%
- suchy grudzień:23-35, 70%
Największe zagrożenia niosą ze sobą deszcze gwałtowne i bardzo intensywne– tzw. opady nawalne. A że w Gdańsku występują one w tzw. półroczu ciepłym (maj-październik), poświęciliśmy temu okresowi szczególną uwagę.
W tych miesiącach opady wyniosły w Gdańsku od 249 mm (Lipce) do 356 mm (Klukowo). Strefa najniższych opadów objęła takie dzielnice jak Orunia-Św. Wojciech-Lipce, Chełm, Śródmieście, a także część Łostowic i Górnego Wrzeszcza. Najwyższe opady to rejon północno-zachodni (Oliwa, Osowa, Klukowo, Szadółki), w tym obszar leśny tworzący północną część Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego.
Najniższe dla ciepłego półrocza opady wystąpiły w czerwcu (16 stacji z wynikiem poniżej 10 mm wody) i październiku (3 takie stacje).
Najwięcej dni z opadem powyżej 10 mm wystąpiło w strefie oddalonej od linii brzegowej, poza krańcami południowymi i zachodnimi. Co najmniej 2 doby opadowe powyżej 20 mm zarejestrowały stacje w dzielnicach północnych i zachodnich + stacja Górki Zachodnie.
Dni z opadem powyżej 30mm to stacje obejmujące dzielnice Kokoszki, Klukowo, Oliwę, Wrzeszcz Dolny, Jelitkowo, Nowy Port i Stogi.
Sumy dobowe powyżej 30 mm wystąpiły na 7 stacjach pomiarowych:
- Kokoszki (59,4 mm 30 sierpnia oraz 35 mm 17 września)
- Klukowo (50,9 mm 30 sierpnia)
- Stogi (42,1 mm 17 września)
- Nowy Port (34,7 mm 11 września)
- Oliwa Abrahama (32,8 30 sierpnia)
- Oliwa IBW-PAN (32,6 mm 30 sierpnia)
- Jelitkowo (30,6 mm 30 sierpnia)
Największe sumy opadów podczas dni z opadem powyżej 10 mm zanotowano na stacjach Kokoszki i Oliwa Abrahama (152 mm), Oliwa IBW (149 mm), Łostowice (148 mm) i Klukowo (147 mm). Można przyjąć, że w wyniku występowania opadów najczęściej występował tam spływ powierzchniowy.
W analizach pojedynczych, najgroźniejszych zdarzeń opadowych, jako kryterium wzięto pod uwagę skalę opadów według Chomicza. Sytuacje w których możliwe są podtopienia powstają przy deszczu ulewnym co najmniej III stopnia. W ciepłym półroczu 2021 takie opady zarejestrowano w 11 dniach (w różnych okresach czasowych), w 5 z nich pojawił się opad IV stopnia (ulewny na granicy nawalnego).
OPADY III STOPNIA (w kolejności od najbardziej intensywnych)
- 30 sierpnia: Klukowo, Jelitkowo
- 26 lipca: Wrzeszcz-Reja, Śródmieście-Góra Gradowa
- 11 września: Nowy Port
- 27 lipca: Łostowice, Zabornia, Chełm, Śródmieście-Góra Gradowa, Cygańska Góra
- 3 lipca: Łostowice, Szadółki
- 30 czerwca: Przegalina, Wrzeszcz-Reja
- 1 sierpnia: Oliwa Abrahama
- 7 lipca: Górki Zachodnie
- 12 lipca: Kokoszki
OPADY IV STOPNIA (w kolejności od najbardziej intensywnych)
- 30 sierpnia: Kokoszki
- 26 lipca: Kokoszki
- 11 września: Stogi
- 5 lipca: Klukowo
- 27 sierpnia: Brzeźno
Jak widać, najwięcej ulewnych epizodów opadowych wystąpiło w lipcu i sierpniu (mimo że w skali całego miesiąca zostały one określone jako miesiące: suchy i normalny).
Najwięcej zdarzeń opadowych klasyfikowanych jako opady ulewne III stopnia i wyższe wystąpiło dla czasu trwania 10 minut. W 3 epizodach takie opady wystąpiły w czasie 60 min a w dwóch w czasie 120 min. Ze względu na czas trwania i całkowitą objętość opadu takie zdarzenia skutkowały największym zaangażowaniem służb miejskich.